ناتان یک بازرگان ثروتمند یهودی در اورشلیم، از سفر طولانی خود به خانه باز می‌گردد و آگاه می‌شود که همه زندگیش در یک آتش‌سوزی مهیب از بین رفته است. فقط دختر خوانده‌اش را که از جان بیشتر دوست می‌دارد یک مجاهد مسیحی توانسته است با فداکاری از میان آتش نجات دهد. پسر و دختر جوان به یکدیگر دل می‌بازند ولی در دربار، صلاح‌الدین که از اعدام مرد جوان مسیحی به علت شباهتی که با اسد، برادر شهیدش، دارد چشم‌پوشی می‌کند و روشن می‌شود که این دو جوان، براد و خواهر و فرزندان اسد، برادر سلطان هستند.
صلاح‌الدین، ناتان را احضار می‌کند تا شاید بتواند به کمک او خزانه خالی خود را برای ادامه جنگ با مسیحیان پر کند. سلطان در گفتگو با ناتان، مرد فرزانه‌ای را پیش روی خود می‌بیند و در برابر او درخواست کمک مالی را به کنار می‌گذارد و با پرسش درباره حقیقت دین، او را مجذوب خود می‌کند.
داستان در دوران جنگ‌های صلیبی سوم اتفاق می‌افتد که مسیحیان، یهودیان و مسلمانان با شدت هر چه تمامتر به جان هم افتاده بودند.