داستان عشق غم‌انگیز مجنون (قیس بن ملوح بن مزاحم) از قبیله بنی‌عامر و لیلی بنت سعد هم از آن قبیله، از داستان‌های قدیم عرب بوده است و افرادی چون ابن‌الندیم و ابن قتیبه و ابی‌الفرج اصفهانی و ابن نباته به این داستان اشاره مفصل کرده‌اند. بنابراین نظامی در ابداع اصل این داستان هم مبتکر نبوده، ولی خود هنگام نظم در آن تصرفات بسیار کرده است.